Wednesday, December 25, 2019

Krismas Darthlalang


Kristmas Darthlalang
Rev.D.Lawmsanga, National Secretary

Chhiar tur : Luke 1:26-28.2:8-12; Matt 2:1-11

Kan nghahhlel em em Krismas chu kan lo thleng leh dawn ta reng mai, chhungkaw tinte kan inbuatsaih leh chur chur hlawm tawhin ka ring. He ni ropui tak lo thleng tur hi engtin tak hmang leh hlawm ang i maw? He ni kan hmannaah hian Lalpa duhzawnga kan hman ṭheuh theih nan Kristmas darthlalanga kan inenfiah reng hi a ṭul dawn a ni. Darthlalangah chuan kan sakhmel leh sakruang kimtlang a lang fai vek a, a mawi lo laite hmuh theih vek a ni. Chuvangin, kan nun enfiah nan kristmas darthlalang tiin thupui ka’n han vuah tawp mai a ni.

1.   Mari (Lk 1:26-56)
Kan hriat ṭheuh tawh angin Mari hi nula thianghlim pasal hual lai nei a ni. Ngaihzawng nei ve tho mahse a nulat thianghlimna a vawng fel thei tlat hi entawn a va tlak tak em! Nula tan kan thianghlimna hi kan zahawmna chu a ni a, mipat hmeichhiat thianghlimna kan hlauh tawh chuan kan nun a zahawm thei tawh lo a ni.

Zawlneiten an hril lawk tawh angin Judate chhandamtu lo piang tur chu mi hausa fanu tam takten pai an lo beisei a, a lo pianna tlak ni turin amahni an lo intithianghlim hlawm a ni awm e. Mahse pai pawh inring lo mi inngaitlawm Mari hnam tlawm tak mai chu Pathianin a pian nan a rawn thlang ta tlat mai le. Pai tum em em tan an pai lo va, pai pawh inring lo Marin a pai ta hlauh thung. Lal Isua zui tum em em ten an zui fuh ngai lo va, Lalpa,’Mi sual ka ni min kalsan rawh’ titu, mi inngaitlawm ten Lalpa an zui fuh ṭhin a ni.

Marin a laizawn nu Elizaberthi chibai a buk a, a pum chhunga nau a che tih lai tak hi a pawimawh hle mai. Lal Isua paitute chu inpawlhona, Pathian kan fak hian pum chhunga naupai a lo che ṭhin a ni. Chumi piah lamah pawh ringtuten thil kan tih sual apiangin pum chhunga nau kan pai hi a che ṭhin bawk. Naupaitu nun chu mahni duh dana awm a rem tawh lova pum chhunga awm nau duh dana awm chu a ṭul tawh ṭhin a ni. Isua paitu Marin, ‘Ka nunin Lalpa chu a chawimawi e’ a tih ang hian ringtu nun chu Lalpa chawimawi nun a ni tlat a ni.

2.   Khual buk vengtu (LK 2:7)
Bethlehem an thlen chuan nau pian a lo hun ta a, thlenna tur khual buk an han luh chuan khual buk vengtu chuan a lo hnar ta a ni. Judate thurochhiahah chuan khual buk vengtu nupui hian a lo hmuhin a khawngaih em em a, an pa hnenah room awlte a dilpui. Mi pawimawh VIP tan a lo hauhsak tawh avangin a hnar ta a ni tiin a inziak a. Chu tiang bawkin Lal Isua aia thil pawimawh dang kan ngah lutuk ṭhin avangin Lal Isuan kan thinlung kawngkhar vawi tam tak a rawn kik \hin naa kan lo hnar fo ṭhin a ni lo maw?


1
3.   Khawchhak mi fingte (Matt 2:1-11)
Khawchhak mifingten arsi dang lam tak, Lal lo piang tur chhinchhiahna an hmuh veleh Jerusalemah an kal nghal a ni. Bethlehem leh Jerusalem hi mel 5 vela inhlat niin an sawi a. Khawchhak mifingte hian an finna hmangin Judate lal tur a nih chuan Judate khawpui Lal inah ngei piang turah ngaiin Lal Heroda in an pan. Chumi avangin naupang kum hnih hnuai lam thihna rapthlak tak a thlen phah a ni. Khawvel chhiarkawp aṭanga van lam thil chawh dik kan tum apiangin buaina a lo thleng ṭhin a ni.

Mifingte tihsual chu arsi hmu reng sia khawiah nge a hruai dawn tih ngaihtuah lovin an finna hmanga an kalna tak kha a ni.Pathian hian kan finna, kan thiamna te hi a hmang duh lo a ni lo, kan finnain Lal Isua a hmakhalh fo ṭhin avang zawkin kan finna hi a hman tlak lo a ni zawk a ni. An tih fuh leh em em mai chu Jerusalem-ah tap khawtlai lova Bethlehem an pan leh vat kha a ni. Jerusalem tih chu nuam tawlna hmun, zu leh sa, mipat hmeichhit kimna hmun a ni an ti ṭhin. Keini pawh Lal piang chibai buk tura kan kal hian Isua pianna hmun Bethlehem thleng lo hian khawvel nuam tawla Jerusalem-ah kan tang hlen ang tih a hlauhawm hle a ni.

4.   Berampute (Lk 2:8-12)
Beramputen an beram an ven laiin Vantirhkohin Lal thar pian thu an rawn hrittir a. Pathian inpuan dan hi a inang vek lo tih a hriat theih a. Mifingte hnena a inhriattir angin arsi kha hmang ve sela chuan beramputen an hrethiam ve chuang lo vang. Pathianin kan hnena a inpuan dan hi keimahni zir zelin a inpuang ṭhin a ni. Pathian hian kan ṭhat hun te, kan fin hun te, kan hausak hun a nghak lo, tuna kan nih ang anga amah kan hriat theih nan kan hnenah a inpuang ṭhin hi kan va nihlawh tak em!

Tlangkawmna
Kum khat chhunga hun pawimawh kan neih zingah chuan Kristmas hi kan ngai pawimawh ber hlawm a. Kan ngaih pawimawh ang huin kan hman dan erawh mahni intihhlim nan, nuam tawl nan hman kan tum ṭhin. He niah hian keimahni lam aiin piancham neitu Lal Isua hi ngai pawimawh hmasa I la, kan hmang fuh ngei ang le! A chunga kan tar lan tak hmang hian kumin Kristmas hi hlawk taka kan hman \heuh theih nan Lalpan mal min sawm ṭheuh rawh se.













2


Wednesday, September 18, 2019

MMC/F Rawngbawltu Pastorte chhung Kawlramah an haw

MMC/F Rawngbawltu Pasorte chhung kawramah an haw

Malaysia Mizo Community leh Fellowship(MMC/F) chuan November 1, 2016 a tang khan Pastor a nei lova Wesleyan kohhranah Pastor a dil a ni. February, 2017 Wesleyan Confrerence Meeting chuan ngun taka a ngaihtuah hnuin Malaysia Mizo Fellowship-ah kum 4 chhung rawngbawl turin Rev. Henry Lalhmuakliana chu an nemnghet ta a ni.
Rev. Henry Lalhmuakliana hi Malaysia Mizo Community leh Fellowship-a rawngbawl turin May 13, 2017 (Inrinni 11:45PM) khan Malaysia tluang takin a rawn thleng. Fellowship member-te nen hlim takin rawng kan bawl a, thla khat chuang a cham hnuin a fapa Joel Zothanmawia dam lohna avangin kawlram lamah a haw leh hnuin September 16, 2017(Inrinni 5PM) ah an chhunga rawngbawl turin Malaysia an rawn thleng a ni. MMC/F chuan Professional Visa Kum 2 tan a dik sak a, an hlawhtlin loh avangin 2017 kum tawp lam khan Myanmar lamah an chhunga an haw hnuin January 7, 2018 (Pathianni 1:00AM) ah an chhunga MMC/F a rawngbawl turin an rawn thleng leh a ni.
Tin, Fellowship chuan Service Visa siam sak tura ro a rel hnuin January 15, 2018 (Thawhtanni) ah Chit Kaung Agency ah an nupa tan Visa a dil (apply) sakin Deposit RM 6000 pek nghal a ni. July 8, 2018 (Pathianni) khan kan Pastorte nupa Visa pawh a rawn chhuak a, Puchong Tesco Agent Officeah Pu Rinawma(MMC Chairman), Rev. Henry Lalhmuakliana, Pu Lalnunzira(Treasurer 1) te nen kan va lam a Deposit kan pek bak RM 7000 Kan pe tlak nghal bawk a ni. Tin, kan Pastorte Nupa Visa hi kum 1 chhung June 19, 2019 thleng a nung (Valid) a ni.
             Rev. Henry Lalhmuaklianate chhung leh Malaysia Mizo Fellowship te chu hlim tak leh tluang takin rawng kan bawl tlang a mahse rinloh thutin March, 2019 thlanawi lam khan kan Pastorte visa chu Malaysia Immigration Website-ah "cancel" tih a nih avangin renew tur pawhin Agent hnenah kan pe lut ngam rih lova. EC meeing chuan Visa Buaipuitu atan heng a hnuaia mite hi mawhphurhna a pe a ni.
(1) Rev. Henry Lalhmuakliana
(2) Pu Lalnunzira
(3) Pu Peter Thanga
(4) Pu Rinawma
Meeting chuan 2019 March thla nawi lamah Passportte pawh kum khat dang Visa dil leh tura dahluh (Submit) turin thutlukna a siam a mahse kan Pastor chuan boruak a ven hun nghak rih ila a tha ang tiin lehkhabu Agent hnena dah chu nghah rih a rawt a, a buaipuitute pawhin 'Pastor thu thu ni ang hming' tiin an rem tihpui hlawm a ni.
            MMC/F 2019 May thla thar EC Meeting chuan kan Pastor Visa chungchang hi Wesleyan Kohhran hnenah lehkhain an ngaihdan zawt ila tiin ro a rel a, kan Pastor erawh chuan visa hmu lo pawha kumin chhung chu Malaysia-a rawnbawla awm a inhuam thu meetingah kan ngai thlaa mahse Pastor hi Wesleyan Kohhran chhawrlai a ni a, chuvangin keini thua lo awm tir mai chu a tha lovang a chheber dawnin mak tawkin awm ta se Wesleyan Kohhran hruaitute hian keini MMC/F te hi min rawn dem duh ang em tiin an ngaihdan i zawt ang u tiin Meeting chuan Chairman leh Secretary chu Welseyan hruaitute ngaihdan zawt turin mawhphurhna a pe ta a ni.
        Tin, May 18, 2019 Inrinni chhunah kan Pastor Rev. Henry Lalhmuakliana leh Pu Rinawma(MMC Chairman) te chuan Visa Kumkhat dang extend leh turin Agent hnenah Deposit RM 4000 leh passport-te chu an pe a, a dang RM 4600 chu Visa a chhuah huna inpe leh turin an inbia a ni. Agent hnena an thutiam danah chuan vawiin an thunni a tanga chhiara thla thum chhunga Visa a chhuak ta lo a nih chuan Passport leh Deposit-te pawh in pe let leh turin an inbe bawk a ni.
       MMC/F Chairman, Secretary leh Clerk-te chuan Wesleyan Kohhran hruaitute hnena an ngaihdan zawhna lehkha an thawn hnuin May 29, 2019 Nilai zingah Wesleyan National Administrative Board Member zawng zawngte chu kan Pastor Rev. Henry Lalhmuakliana chungchangah meeting thuin an ngaihtuah a chuta an thutlukna chu Visa apply chhung thla thum chhung nghah rih rem an ti a  thla thum chhunga Visa a chhuak ta lo a nih chuan Koh haw mai tha an ti a, rawngbawltu Visa lova awm chu rem an ti lo bur bawk a ni. Tin, visa chu kan nghak char chara a thla thum dawn kan nghah hnu chuan Pastor pawhin Agent dang hnena Passport dah leh tha a tih thu Vice Chairman hnenah a sawi hnuin kan Chairman chuan August 10, 2019 (Inrinni) ah National Superindendent Rev. Chanchinliana hnenah thla visa dang try leh tura hun min pe leh turin a dil leh a, chu dilna tlawm tak mai chu ngai pawi mawhin Wesleyan NEB chu August 16, 2019 Zirtawpniah meeting an thu leh a Visa dang dil leh turin thla khat chhung hun min pek leh thu leh kan hmu ta lo a nih chuan September, 2019 thla ral hma ngei a rawngbawltute chu haw tir ngei turin thutlukna an siam ta a ni. Tin, MMC/F pawhin August 18, 2019 (Pathianni) chhun khan kan Pastor Visa chungchangah Emergency Meeting a thu a, EC chuan ngun taka a ngaihtuah hnuin Agent dangah Visa dil (apply) leh pawh ni ila thla khat chhung a chhuak thei turin a rin loh avangin September thla chhung ngei hian haw mai rawh se tiin thu tlukna a siam fel ta a ni. Passport agent hnena atang kan la hmuh loh avang leh Visa a nung (Vaild) tawh loh avangin Myanmar-a haw tur chuan Embassy-ah Certificate of Identity dil turin Meeting chuan ro a rel hnuah a buaipuitu a tan Pu Lalnunpuia (Secretary) mawhphurhna a pe a ni. Tin, September 5, 2019 (Ningani) ah Myanmar Embassy kalin CI tluang takin an dil thei a, Kuantan Immigration Office ah September 10, 2019 (Thawhlehni) ah Finger print pawh tluang takin an bawhzui thei a ni. Kan Pastorte chhung haw man Senso hi a vaiin RM 4100 chiah a ni a, Fellowship-in a tum sak a ni.
           September 15, 2019 (Pathianni) chhun inkhawm Programme hi Pastor te thlah nan hlim takin kan hmang a, NSS, MMCY, MMCW, MRLC leh MMC department tin atang ngaihhruina bakah Short speech kan hmang theuh hlawm a, inkhawm kan hlim tlang hle a ni.
            Rev. Henry Lalhmuaklianate chhung chu September 16, 2019 (Thawhtan 10:20AM) khan Malindo Airway-in Kuala Lumpur - Yangon haw tur an ni a, thlawhna thlawhchhuah hun a tlai (Delay) avangin 1:30PM ah chauh Kuala Lumpur International Airport atang an thlawk chhuak thei a ni.
Pastor tha tak mai min rawn petu Wesleyan Kohhran hruaitute chungah pawh thinlung takin lawmthu ka sawi baw a ni. Rev. Henry Lalhmuakliana Kum 2 chuang MMC/F-a a rawngbawlna zawng zawngah kan hlim tlang hle a ni. A rawngbawl chhun zawm zelnaah Lalpan vengin kaihruai zel rawh se tiin duhsakna ka hlan a ni e.

Thursday, September 12, 2019

KAN DAM TLANG EM?


Kan dam tlang em?
(Rev. D. Lawmsanga)

Chhiar tur   : Gen 6:18; II Lalte 4:8-26

“ I dam em? I pasal a dam em? Naupang kha a dam em?”

Thuhma
                  Khawvela kan chen chhunga mi tinte mamawh leh ngaih pawimawh em em chu damna hi a ni kan ti thei ang. Kan natna vei erawh a inang vek lo va, a tuartu dinhmun pawh a inchen thei hek lo. henkhat chu thlarau lam natna vei te, a dangte chu rilru lam natna nei te, taksa lama natna neite kan ni ang. Lal Isua he khawvela a lo kal lai pawh khan Lal ram Chanchin ha hril darhna hmanrua atan tihdamna a hmang tih hi hairual a ni lo. Rawngbawlna hlawhtling tak nei tur chuan thlarau damna kan chan phawt a ul a, tin thlarau dam ringawt mahse ke pen chhuak tak tak tur chuan kan taksa a dam a pawimawh leh a ni. Taksa, rilru, thlarau damna pawimawhzia kan hriat zual zel theih nan Zawlnei Eliza leh Sunam nu chanchin aangin kan zirho dawn a ni.

Zawlnei Eliza leh Sunam nu
       Ni khat chu Zawlnei Eliza Sunam khua a va thlen chuan mi neinung tak hmeichhe pakhatin chaw ei turin a inah a hruai lut a. Chu khua a kal apiangin chu inah chuan chaw a ei hin a. Sunam nu chuan a pasal hnenah, ‘ He mi min rawl pal ziah hintu hi  Pathian mi thianghlim a ni tih ka hre e’ a ti a, tichuan a mutna tur an buatsaihsak a. He lai thu hi a pawimawh hle mai. Kan in chhungah Pathian mite an rawn thleng ve hin em? Pathian mite nen kan inhmachhawn danah kan dam tlang hlawm em? Kan inte hi Pathian mite lawi luhna hmun, awngai tamna hmun lo ni mawlh teh se.
     Sunam nu khan Elisa chet dan, nungchang a en aang khan Pathian mi thianghlim a nih a hre tlat. Keini chu kan insawi fe hnu pawhin miten Pathian mi, piangthar kan nih hi awih harsa an ti hin. Kan awm dan leh nungchangte, kan awngka chhuak aangte hian Pathian mi kan nih ni mite hriat theih turin a lang chhuak hin tur a ni. Kan awngkam aimahin kan thiltih hian kan nihna a phawrh lang hma zawk hin a, engmi nge kan nih tih pawh hi kan awm dan leh thiltih hin aang hian a lang fiah zawk hin a ni.
     Elisa chuan a chunga hat chhuahtute chhungkaw hnenah thil ha tihsak a duh ta a, an mamawh tak mai fapa pek a tiama a hun takah Pathian fapa duhawm tak a pe a ni. Sunam nu khan Elisa hnenah, ‘ I chungah kan ha em em a, chuvangin kan chungah pawh thil ha min tihsak ve rawh’ tiin a chunga an hatna rul let turin engmah a sawi lo. Elisa chungah an theihtawp chhuahin hatna an lan tir tawp mai a ni. Chutiang deuh chuan  kan thiltih hat te chhuanga Pathian hnena phutlet nei zawnga malsawm dawn tum aichuan kan theihtawpin Lalpa rawngbawl i la, kan theihna zawng zawng amah kan pek chuan kan dil hma renga kan mamawh min hriatsaktu chuan kan dil thiam loh thleng pawh hian mal min sawm a duh a ni. Mathaia 6:33 ah, ‘A ram leh a felna zawng hmasa zawk rawh u, tichuan, chung zawng zawng chu a pek belh chhah dawn che u nia’ tiin a ram leh a felna zawn hmasak a pawimawh thu kan hmu a ni.

Naupang leh Elisa
        um khat chu Pathian pek naupang kha a thi thut a. Sunam nu mangang chuan Elisa pindanah a fapa chu dahin a khar khum a. Zawlnei Elisa hnen lam panin hmanhmawh takin  a tlan ta. Naupang chu Elisa kut a thlen hnuah naupang chu tihdam a lo ni leh ta a ni. Ringtute nunah pawh hian kan tawn tura kan beisei lem loh harsatna chi hrang hrang : vanduaina te, chhiatna te, natna te, thihna hial pawh kan tawk hin a. Chu tih hunah chuan Sunam nuin Pathian chunga vui mai lova  Zawlnei Elisa pan nachang a hriat angin keini pawh Pathian laka vui mai lovin a hnen lam hawi nachang hriat hi a pawimawh hle dawn a ni. Lalpa remruat hre lo hian vui mai palh te, dem mai palh te a awl  a. Pathian erawh chuan kan chhiat hlen a phal ngai lo va, harsatna pik tawp tawk mah ila a hnen lam kan hawi chuan a ni’n min lo chhang hin a ni. 

Kan dam tlang em?
                 “ I dam em le? I pasal a dam em? Naupang kha a dam em?” Zawlnei Elisa’n Sunam nu chhungkua an dam tlanna thu a ngai pawimawh angin Pathian pawh hian kan chhungkaw dam tlan hi a ngai pawimawh em em a. Kei mahni chauh damna kan chan hi a duh ber a ni lo. Van kan thlen hunah pawh khawiah nge i nupui/pasal leh i fate kha tiin min la zawt ngei ang. Chhungkua kan dam tlang em? tih hi kan inzawhna thunawn lo ni fo rawh se. Kohhran hang duang leh nghet tak a nih theih nan chhungkaw tinte hi dam tlan a pawimawh hmasain ka hria. Chhungkaw tin hi dam tlang hlawm  i la chuan,  sawma pakhat kohhranah dah tur tih te, thilpek chi hrang hrang te, rawngbawl pawimawhna te sawi viau a ngai lo tur. Kan chhungkua kan dam tlang hlawm em?
                   Gen 6:18 ah, Pathianin Nova kha, ‘Nang i lut tur a ni a, i nupui a lut tur a ni a, i fapate leh an nupuite an lut tur a ni’ tiin a hrilh a ni. Pathianin Nova chauh chhandam a tum lo, an chhungkuain a ni. Pathian duhna kan chhungkaw chhandam hi kan ngaihpawimawh hunah chauh Lalpa rawng kan bawl dik dawn chauh a ni. Chhungkaw kalpel zawnga rawngbawl hi hlawhchhamna bul a ni fo.
Kan member te an dam kim em? |henkhatte chu an retheiin an mawl viau a ni thei e, \henkhat chu an sual viau a ni thei bawk mahse chung mite pawh Pathianin a hnen hruai turin min duh a ni.

Tlangkawmna
                      Awle, a chunga kan sawi tak aang hian Pathianin  damtlanna a ngaihpawimawhzia kan hre tawh a, kan dam tlan theih nan engnge kan tih tak ang le? A hmasa berin keimahni kan dam hmasa tur a ni, a dawtah kan nupui/pasal te, tichuan; kan fate an ni tur a ni. Kan chhungkua, kan kohhran , kan khawtlang kan dam kim theih nan kohhran hian mawhphurhna sang tak a nei ani tih hriain theih tawp i chhuah tlang ang u. 

Thursday, August 1, 2019

Hlum Bela Ro Phumruk


                       Hlum Bela Ro Phumruk
                                                            By Evan. John Lianhnuna
                              Nimahsela, thiltihtheihna nasat zia chu keimahni hnena mi ni lovin, Pathian ta anih theih zawkna turin chu Ro Chu Hlum belahte kan vawng a ni (2 Kor 4:7)”.
Thu Hmahruai
In ro awmna apiangah in rilru pawh a awm tia Bible-in a sawi angin, mitin mai hian ro hlu tha neih tumin kan ngaihtuahna te, chakna te leh theihna tein nitin hian hun kan hmang thin a ni. Thenkhat chuan sum hlutna hriain sum tam tak neia ro khawl tumin theih tawp kan chhuah mek. Mahse, Thangka sum ngainat (Lalpa tihna tel lo sum lak luh) leh Lei dawthei hmanga sum deh chhuah chu sual zawng zawng luhna bul anih bakah thihna zawng ani (1 Tim 6:10, Thuf 21:6). He tih rual rual hian thenkhat chu ro inchuh vangin an inthat a, thenkhat chu court-ah an inkhing a, a then erawh chu unau pianpui ngei ni si ro inchuh vangin an inbe thei tawh lova huatna in an nun a tichhe ve mek bawk. Nimahsela, ro hlu ber chu Pathian hnenah chauh a awm tih hre chiangtu chuan a nunah hahchawlhna a hmu a, tu ro mah awt lovin amah a ro hlu awm chu lungawi takin a chen a ni ber.
Eng Ro Nge I Buaipui
Chhia leh tha hriatna hmang thei nu leh pa zawng zawngte chuan fate ro tha pek thei bik nih hi an nuna thupui berah an dah ti ila kan sawi sual tam lovang. Chuvang chuan ani ngei ang Nu leh Pa thenkhat chuan zirthiamna atang neih finna hi ro tha berah ngaiin neih zawng zawng mai pawh ni tawh loving neih lo thleng thlengin he zirthiam finna hi pek tumin tan an la. Amaherawh chu eng anga thiamna sang leh finna pawh miin zir chhuak mahse Pathian thiltihtheihna atang anih loh chuan chu hlawtlinna chuan lungawina tak tak a thlen lo. Solomona ngei pawhin he mihring atanga chhuak zirthiamna leh finna thu hi a hriatchian em vangin tihian a sawi, “Finna a natsat poh leh buaina a tam a, hriatna a pun poh leh manganna a pung. (Thuh 1:18)” tiin. A hun laia khawvel zirthiamna lamah pawh Ph.D hial thleng pha tura an sawi thin Paula pawhin he khawvel finna chu Pathian ngaih chuan atna mai ani (1 Kor 3:19) a ti ve bawk.
Tin, heti rual rual hian thenkhat nu leh pa erawh chu sum thiltihtheihna hriain an fate pek tur atan an theihna zawng zawng leh an hun zawng zawng sengin sum an zawng a. Nimahsela, thuhriltu chuan hei pawh engmah lo leh thil lo thlawn mai ani a ti. A chhan chu sum hian thiltihtheihna nasa tak a neih ang chiahin a lak luhna dik lo pawh sual zawng zawng rawn luhna bul anih vangin mihring tichhe tupawh a ni. Chuvangin sum hi mihringte tan ro tha a tlin loh vangin Bible chuan “Thangka leh rangkachak sang tam tak ai chuan i ka a dan chhuak chu ka tan a tha zawk (Sam 119:72)” a ti. Thenkhat leh chuan nu leh pa ten thi leh thau hmanga an lo zawn chhuah sa kha ro hlu leh tha ber neitu-ah inngai in an thiamna leh theihna zawng zawng hmangin vawn him turin an bei mek.
Mahse, Bible vekin tihian a sawi, “Lalpan in a sak loh chuan, a satute chuan an thawk rim thlawn mai a ni. Lalpan khawpui a vawn that loh chuan, a vengtu chu a meng thlawn mai a ni (Sam 127:1)”. A then erawh chuan an nu leh pa te ro hnutchhiah chuan chhungkua unau za a ti kehchhia a, unau ni sia inbe thei tawh lo te, indo tlat te, pawn lama inrem anga lang sia chhunglamah erawh chuan inrem theih si lo te avangin lei hringnun hi hreawm takin an hmang ve mek bawk. Engpwh nise, Lalpa atanga chhuak ni lo ro reng reng chuan hlimna ziktluak leh thlamuanna famkim a thlen theih loh vangin chu nun chu nun saruak a ni. Lalpa atanga chhuak ro chhartu erawh chuan leiah hian “Hahchawlhna Famkim” an chhar thin.

Ro Tha Chu Khawiah Nge?
 Vawi khat chu mihausa Ali Hafed hian lunghlu man tam zia leh hlutzia a hria a. Amah pawhin tam tak a nei. A neih saah duh tawk lovin khawvel hmun hrang hrangah kal in a zawng thin.          A zin senso hi a hau tak em vangin a neih sa zawng zawng pawh a hralh ta a. A in leh ram leitu chuan ama ram chhung ngeiah chuan lunghlu tam tak a laichhuak a. Chu pa chuan a hausak phah a. ‘Mi hausa Ali Hafed erawh chu Barace-lona ah rethei takin a thi e’, an ti. Hetiang ang bawk hian Pathian chuan mihring a siamte chhungah “Ro Hlu (Khawvel finnate, thiamnate, thangka leh rangkachak)” ten an hmuh chhuah zawh loh leh an leih theih loh a dah. He thu hi Paula chuan a nun ngeia a chanfiah a nih vangin Korinth khua mite hnenah tihian lehkha a thawn, “Nimahsela, thiltihtheihna nasatzia chu keimahni hnena mi ni lovin, Pathian ta a nih theih zawkna turin chu ro chu hlum belahte kan vawng a ni (2 Kor 4:7)”.


                                                          
A chunga lem a kan hmuh ang hian Rilru leh Taksa chu  lei vaivut (Hlumbel) siam a ni a. Thlarau mihring chhunga awm  (Pathian thaw - Thlrau - Chatuan mi) hi Pathian anpuia siam, Pathian aiawhtu leh Pathian nihna zawng zawng finnate, felnate, hmangaihnate, thianghlimnate, rinawmnate, khawngaihnate, thatnate, thuhnuairawlhnate, hahchawlhnate, thlamuannate leh thiltihtheihnate tawmtu chu a ni. Chuvangin he Pathian nihna zawng zawng hi Pathianin vanah dah lovin mihring (rilru leh taksa) vaivuta siam hlumbelah a lo dah reng a lawm tih hre chiangtu chuan khawvel ro hlu buaipui nan a hun a hmang phal tawh lova. Pathianin a chhunga “Ro Hlu leh tha” a dah chu haichhuah tumin an hun zawng zawng an hmang a ni ber.
Ro Hlu Chu Engtia Haichhuah Tur Nge?   
 Kan sawi tawh angin Pathian chuan a ro tha chu mihring chhungah a dah vangin Isua Krista neitu zawng zawngte chu Pathian fa mai ni tawh lovin a ro luahtu turte kan ni (Gal 4:6,7). Nimahsela, he ro hi hluin tha hle mahse ringtu in a haichhuah (or) hman chhuah dan a hriat leh si loh chuan a chunga kan sawi mihausa Ali Hafed angin engkim thiltihtheihna neitu ni siin rethei leh  nun beidawng takin khawvel nun kan hmang ve thei a ni. Chuvangin Isua neitu dik tak chuan he lei hringnun a hmanral hma ngeiin amah a ro phum ruk awm chu a haichhuak ngei ngei tur ani. Chu ro haichhuah tur chuan ringtu chu a awm mai mai tur ani lova a rilru zawng zawngin, a chakna zawng zawngin, a theihna zawng zawngin Pathian chu a au tur ani. Mi hlawhtling Greek philosopher, Socrates-a kha tlangval pakhatin a hlawhtlinna thuruk eng nge tiin a zawt a. A tuk zingah chuan lui kamah an kal a. Tlangval chuan a zui lut a. An nghawng thleng zeta tui an dai hnuah chuan Socrates-a chuan tuiah a nem pil ta thut a. Chu tlangval chu a tal buai hle hnuah Socrates-an tui chhungah chuan a thawk luih tir a. Rei vak lo-ah chuan a la chhuak leh a, Socrates-a chuan thlangval hnenah chuan tui chhunga i awmlai khan enge i duh ber leh chak ber tiin a zawk a. Thangval chuan thaw hlawp hlawp chungin “Boruak” tiin a chhang a. Chu veleh Socrates-a chuan chu chu hlawhtlinna thuruk chu a ni e, a ti.
 Aw le, hetiang bawk hian keini Isua neitute pawh keimahni a ro phumruk haichhuak tur chuan tih tak zet a Lalpa kan auh a tul. Zawlnei Jeremia bung 33:3 ah pawh, “mi au la, ka chhang ang che, thil ropui leh inthup i hriat ngai loh chu ka entir ang che” a ti kha. He laia zawng zawng tihian tawngtai satliah mai ni lovin tlaivar tawngtaite, chawnghei tawngtaite, bang lova tawngtaite, hunbi neia tawngtai reng thinte leh Bible chhiar, zirchian, rilrua vawn, ngaihtuah (sawi sawi) reng leh atchilh bur mai hi ani a. Hei lo pawh sawi tur tam tak a la awm. Heng a chunga ro tha haichhuah nana tih tur kan sawi hi beiseina tak tak, duhna tak tak leh chakna tak taka nena ringtu in ze nghet (Habit, Addict, Punctual, Regular) anga a rah chhuah hma loh ringtuin a ti peih reng a nih chuan he “Hlumbela Ro Phumruk” hi a haichhuak ngei ngei dawn ani, Thil tha tih i ning suh ang u, kan inthlahdah loh zawngin a hun takah chuan kan seng dawn si a (Gal 6:9) .  


















Hming Thleng Dan

              North America ramah hian tlangmi tam tak an thleng a, a tam zawk chu raltlan angin an thleng hlawm a. A tlangpuiin India leh M...