Saturday, May 2, 2020

NANG MALSAWMNA NI ANG CHE


                             NANG MALSAWMNA NI ANG CHE
Gen. 12:1-3, 2Kor. 5:15

                     Vawiinah a thute puang chhuak tûr leh ziak tûra damna leh hriselna te min pêtu kan Pathian hming fakin awm rawh se.
Hebrai ziaktu chuan, Hebrai 13:8 “Isua Krista chu niminah nên, vawiinah nên, kumkhua pawhin a pângngaiin a awm fo vang.” a ti a.
Vawiinah engtik lai mah pawh a danglam ngai lo Pathian thû nung kan ziak dâwn a, Pathian thû hi ka hre vêk tawh tih theih a ni lo va, second tin, minute tin leh darkar tin hian kan thlarau tân chaw pawimawh tak a ni tih hre tlâng theuh ang u.
Tirhkoh Paula chuan Philippi 3:12 “Hmu tawh reng inti ka ni lo va, famkim tawh reng inti pawh ka ni hek lo; Krista mi man chhan chu ka man thei dah law maw, tiin a ûmin ka ûm zâwk a ni.” a ti a. Chuvângin vawiinah hian hmu tawh leh hre famkim tawh ka ni ka inti lova, Krista mi man chhan chu ka man theih dah law maw tiin ka rawn thai ve hram hram a ni. Kan Pathian hming fakin awm rawh se.
Uanu, nang leh kei hi pachhetê mah ni la, Lalpa kan chunga a lâwm chuan dinhmun sâng takah pawh min hlangkai thei a ni tih hi I hai lo hram ang u. Sam 113:7 “Ani chuan rethei chu vaivut ata a kai tho thin a, Pachhia chu ekdur ata a chawi kang thin.”
                               
Genesis 12:1-3 ah chuan, Tin, LALPAN Abrama hnenah chuan, “I khawlam ata leh i laichinteho zing ata leh i pa in ata chhuak la, ram ka la entirtur che lamah kal rawh:tichuan chi ropui takah ka siam ang chia,mal pawh ka sawm ang chia, i hming ka tiropui bawk ang; tin, nang malsawmna niang che: tin, malsawmsaktu apiang che chu mal kasawm ang a, anchhe lawhtu che chu anchhia ka lawh ang:  nangmahah chuan leia hnam tin an la thawvengang,” a ti a.
Genesis 11 chhiar ila, Abrama pa hi Tera a ni a, Chu mi Pa chu Nahora a ni. Kan Bible chuan Nahora hian Tera a hrin hian Kum 29 a ni a, Chumi hnuah chuan Nahora chu Kum 119 a la dam a ti a, Chuvângin Nahora dam chhung chu Kum 148 tihna a ni.
 Tera chuan kum 70 a nihin fapa Abrama te, Nahora te, Haran ate a nei tih kan hmu ang. Harana chuan fapa Lota a nei a, Harana chu a pianna ram Kaldai-ho khua Urah a pa Tera hmaah a thi tih kan hmu thei ang. Abrama leh Nahora te chuan nupui an nei a, Abrama nupui hming chu Seraii a ni a,Nahora nupui hming chu Milkaii Harana fanu a ni.
Tin, Tera chuan a fapa Abrama te, A tupa Lota te, a mo te a hruai bawk a, Kanan rama kal turin kaldai-ho khua Ur atang chuan an chhuak a, Haran khua an thlenga chutah chuan awm hmun an khuar ta a ni. Tin, Tera dam chhung chu kum 205 a ni a, Tera chu Haran khuaah chuan a thi a ni. Chuvangin Lalpan Abrama apa in atang a koh chhuah hi a pa thih hnuah a nih a rinawm a ni.
Lalpa chuan Abrama hnenah a kawlam ata, a laichinteho zing ata leh apa in atang a ko chhuak a, ram a la entir tur lam kal tirin chi ropui taka a siam tur te, mal a sawm tur te, a hming pawh a tih ropui bawk tur te, nang malsawmna ni ang che a ti bawk a ni.
Chang 3 naah chuan “tin, malsawmsaktu apiang che chu mal kasawm ang a, anchhe lawhtu che chu anchhia ka lawh ang:  nangmahah chuan leia hnam tin an la thawvengang,” a tih hi USA chuan Israel-te hi Pathian hnam thlan an nih zia an hriat avangin tun thleng hian a do lo reng reng a, anchhia pawh a lawh lo reng reng bawk a ni.
Lalpa chuan mi te tan rahchhuak turin min duh a, tehkhin thuah Theihai te, Serthlum te, Apple te bakah thei tinreng te hi an rah hi an mahni tan a ni lova, mite tan a ni an rah ni. Chuvangin Lalpa chuan nang malsawmna ni ang che tiin mite tan malsawmna ni turin mal a sawm tawh che a, chu thu chu tirhkoh Paula chuan 2Korinth 5:15 “Tin, a nungte chu anmahni tan an nun tawh loh va, an thih aia thia tho leha tan chuan an nun tawh zawkna turin a ni mi zawng zawng thih aiin a thih ni.” tiin a sawi a ni.
Vawiinah hian Abrahama nun atang Thuawi nun leh Inngaihtlawmna nun tiin Pathian thu kan ngaihtuah ho dawn a ni.

1.Thuâwih Nun (Rom 8:31)
Lalpan Abrahama a koh chhuah khan Thuawih takin a nupui, ranrual bakah a tupa Lota te nen an chhuak tawp mai a ni. Abrahama kha tam takah chuan a fel vek bik lo ania, Aigupta ramah an luh khan a hmangaih em em mai a nupui kha ka farnu a ti tlat mai a nih kha. Pharoa khan nupui tura a han nei chiah mai kha Lalpan chuan Abrama nupui saraii avangin Pharoa leh a chhûngte chu sawisak namenin a sawisa ta lova a ti a. Tin, Pharoa chuan Abrama chu a k ova, ka chunga I thil tih hi engti zia nge ni le? I nupui a ni enga ti nge mi hrilh loh, ka farnu a nirenga ti nge I tih? Chumi avâng chuan a lawm ka nupuia ka lo neih tak hial ni. Aw le, tunah en rawh I nupui hi hruai la kal daih rawh a ti a. Abrama khan a nupui manah Bawngpa te leh Berampa thahnem tawk tak mai a neih phah ta a ni kha. Rom 8:31 Chung thuah chuan eng nge kan sawi ang le? Pathian kan lama a tan chuan tuin nge min do thei ang. tiin Tirhkoh Paula chuan a lo sawi bawk a ni. Kan Pathian hming fakin awm rawh se.
Mosia Nunah han Sawi leh ila, Hebrai 11:27 “Rinnain lal thinurna chu hlau lovin Aigupta ram a kalsan a, hmuh theih lohva chu a hmuh avangin a tuar tan tan a ni.” a ti a. Exodus 2:15Tichuan, Pharaoan chu chu a lo hriat veleh Mosia chu thah a tum ata a, Nimahsela, Mosia chu Pharaoa hnen ata a tlan bo va, Midian ramah a awm ta a, tin tuichhunchhuah sirah hian a thu a.” tih kan hmu thei.
Kan Bible hian dawt a sawi em ni aw kan ti mai thei, Mahse Lalpa kan nunah ti tûra min tih hi thuâwih taka kan tih chuan fel lo hle mah ila felah min lo pawm a ni. Kan Pathian hming fakin awm rawh se!
2Lalte 5 Kan en chuan, Suria Lal Sipai Phar Namana chanchin kan hmu thei ang. Namana chu Lalpan Suria-hote chhanhimtua a hman thin avângin a pu ngaiha ropui leh mi zahawm tak a ni a, amah chu mi chak huaisen a ni bawk a, phar a ni pawh a tiin bible in a sawi a. Isarel ram a sala an rawn hruai hmeichhe naupang te khan a pi hnenah “Ka pu hi Samari khuaa zawini hmaah va kal sela k ava tie m aw! A phar hi a lo tidam mai tur, a ti a. Suria Lal chuan Israel lal hnênah a phar tidam sak tûrin lehkha a thawn a, Israel lal chuan lehkha a hmuh ve leh a puan a pawtthler a, Mite tihlum theia tinung leh thei thin Pathian em ka niha, he mi hian phar tidam tûr a ka hnêna a rawn tirh ngawt mai hi le? Ngaihtuah ula ka chungah remchang a zawng a ni tih hre rawh u khai, a ti a. Tin, Pathian mi Elisan Israel lalin a puan a pawt thler tih a lo hriat chuan, heti hi a ni a, “Eng vangin nge I puan I pawh thler? Ka hnênah lo kala ang hming; tichuan, Israel ramah hian zâwlnei a awm tih a hre mai ang chu tiin lal hnenah mi a tir a. Chutichuan, Naamana chu a sakawrte nen, a tawlailirte nen chuan a va kal a, Elisa in kawngka bulah chuan a va ding a, Elisa chuan “Jordan luiah vawi sarih va inbual la, I tisa ngai I pu leh ang a, I lo thianghlim tawh ang, tiin mi a tir a. Naamana chu a thinrim hle mai a, a ngaihdan chuan zawlnei kha rawn chhuak a, a lo ding ang a, Lalpa a Pathian hming chu a lam ang a, a phar lai chungte a kuta banin a tidam dâwn emaw a ti a, Damaska kha lui Abana te, Phapar te chu Israel tui zawng zawng aiin a tha zâwk lo vem ni tiin thinrim zêtin a kal ta tih kan hmu ang.
Phar Namana kha Jordan luia vawi sarih a inbual hma loh chuan a phar a dam lo va, chutiang bawkin Pathian hian ti tura min tih hi thuawih taka kan tih hma chuan eng Malsawmna mah kan dawng thei lovang. Mahse Phar Namana pawh kha Jordan Luiah vawi sarih a va inbual chiah khan a phar a dam vek tih kan hmu thei a ni. Chutiang bawkin Lalpan ti tûra min tih thuâwih taka kan tih hian lei malsâwmna mai bakah taksa, rilru leh thlarau tan malsâwmna ah Lalpan a chantîr thin a ni. Kan Pathian hming fakin awm rawh se.
Roreltute 13 ah chuan, Samsona chanchin kan hmu ang. Bible thawnthu chu kan hriat vek tawh avangin a tawi zawngin han sawi ila, Lalpan Israelte kha Samsona hmangin Philistia-ho kut ata a chhan chhuak a, mahse Samsona khan Pathian thu ai Delili mal chunga mut kha a thlan zâwk avângin a tawpah chuan rapthlak takin a boral a nih kha.
Lal Saula kha Lalpan Israelte lal hmasa ber atân Zâwlnei Samuela hmangin hriak a thih a, Lalpa chuan Amalek-hote bei tûrin kal la, an thil neih zawng zawng zuah rêng rêng nei lovin tiboral vêk rawh; a hmei a pa leh nausen te, hnute hne lai te, bâwngpa te, berâm te, sanghawngsei te, sabengtung te nen tihlum vek ang che a ti a. Mahse Lal Saula khan Amalek Lal Agaga chu a nungin a man a, berâm tha tha te, bâwngpa tha that e, a thau thau te chu Lalpa hnêna inthawina atân a rawn hawn a ni.
Lal Saulan Pathian thû a âwih loh avângin Lalpan Israel Lal atân a hnawl ta a ni. 1 Samuela 5:22 Tin, Samuela chuan, LALPA chuan LALPA thû zâwm chu a lâwm angin halral thilhlante leh inthawinate hi a lâwm em ni? Ngaiteh, inthawina aiin thuâwih chu a tha zâwk a, berâmpa thau aiin a thu pawm chu a tha zâwk a ni.” tih kan hmu thei ang.

2.Inngaihtlâwmna Nun
Philippi 2:5-8He rilru, Krista Isua pawha awm bawk kha nangmahniah awm rawh se. A ni zawngin Pathian anga awma, Pathian tluka awm chu thil thlakhlelh hleih theihah a ngai lo va, mihringte anga lo piangin, bawih angah a insiam a, amah leh amah a intitlawm ta zawk a, krawsa thihna ngei chu.”
Khawvela thil ropui ber chu inngaihtlâwmna a ni a, hei hi mimal tin ten tupawhin kan mamawh em em chu a ni. Mahse inngaihtlâwmna hi kan rawngbâwlnaah te leh kohhranah te lungchhiat thlak tak maiin kan tlachham êm êm hlawm a, chutih a nih avângin ringtute hian inngaihtlâwmna hi kan mamawh êm êm a ni.
Krista hnung kan zuinaah hian tlawmna nun kan tih te hi a pawimawh em em a ni. Tlawmna nun tel lo chuan keimahniah hian krista nun hi kan nei thei tak tak lova, hei hi kan chian em em a pawimawh a ni.
Augustin-a chuan “Sakhaw nuna pawimawh ber enge ni? Tia min zawh chuan pakhatna atang pathumna thleng hi ingngaihtlawmna a ni e” a ti a.
Pahian hian mi chapote a dodal a, inngaitlawmte erawh chu khawngaihna a pê thin tih hi Jakoba 4:6 leh 1 Petera 5:5 ah te kan hmu thei a ni. Chu chu a nih avângin Chapona hi Pathian huat ber a ni tih hi kan hriat a pawimawh hle. Chutih rual chuan inngaihtlâwmna chu Pathian lâwm zawng tak a ni ve thunga, mihringte tling tawka inngaiha chapo taka awm hi Pathian huat zawng tak a nih bakah Pathian ten ber zînga Pakhat a tling a ni.

Chuvângin mahni inchawi mawi leh inchawisângte tan van khawpui hi kan lut dâwn rêng rêng lo a ni reng mai. Matthaia 18:3-4 kan en chuan, “Tihtakmeuhvin ka ti a che u, in inlamleta, naupang tea ng in lo nih loh chuan vanramah in lut tawp lo vang. Chutichuan, tupawh he naupang te anga inngaitlawm apiang, chu mi chu vanramah chuan a ropui ber ang.”  tiin Isuan a sawi.
Naupangte nun anga mihringte tlâwm taka kan awm lo a nih chuan mihriangte hi vânramah hian engti kawng mahin kan lut dâwn lo a ni tih hi Isuan min lo hrilh a ni.
A nih leh chu inngaihtlawmna chu khawia tangin nge kan zir chhuah ang tih chuan Matthaia 11:18-30 kan en chuan, “Nangni thawk rim leh phurrit phur zawng zawngte u, ka hnenah lo kal ula, keiman ka chawlhtir ang che u. Ka nghawngkal bat ula, ka hnenah zir rawh u; thuhnuairawlh leh rilrua inngaitlawm tak ka nih hi, tichuan, in thlarau tan chawlhna in hmu ang. Ka nghawngkawl chu a nuam a, ka phur pawh a zang a ni,” a ti a. Isua chuan tlâwmna nun chu a hnên atang zir tûrin min duh a ni, chuvângin tlâwmna nun kan tih inngaihtlâwmna hi krista hnên atang I zir zêl ang u tih hi vawiin a rawn kal zawng zawngte hnênah thlahnem ngai takin ka sawi duh a ni. Tlâwmna nun tel lo chuan inhnial pawh zân khuin inhnial mah ila a ban theih lo reng reng tih hi kan hriat a pawimawh hle a ni.

Tlangkawmna
Thufingte 22:4 “Inngaihtlawmna leh Lalpa tih man chu Sum te, Chawimawina te, Nunnate a ni.”
Lalpa chuan nang Malsâwmna ni ang che a ti che a, Mite tân malsâwmna ni tûr chuan Thuawihna leh inngaihtlâwmna nun hi kan nuna kan tih makmawh chu a ni a. Chuvângin thuâwihna leh inngaihtlâwmna nun tih hmanga a thu kan ziah zawng zawngte Lalpan kan zaa tân mal min sâwm sak heuh rawh se.

==============================================================








No comments:

Post a Comment

Hming Thleng Dan

              North America ramah hian tlangmi tam tak an thleng a, a tam zawk chu raltlan angin an thleng hlawm a. A tlangpuiin India leh M...